Εισήγηση Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Έφης Αχτσιόγλου, στην κοινή συνέντευξη Τύπου για το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών
Με το νομοσχέδιο που καταθέτουμε αύριο στη Βουλή, η Ελληνική Κυβέρνηση αποδεικνύει εμπράκτως ότι η περίοδος μετά τον Αύγουστο του 2018 είναι μια διαφορετική περίοδος για τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία και τους ανθρώπους του μόχθου.
Μπορούμε με μεγαλύτερη ευχέρεια να σχεδιάζουμε πολιτικές υποστήριξης και να υλοποιούμε πολιτικές υποστήριξης των λαϊκών στρωμάτων και κυρίως αυτών που υπέστησαν τα περισσότερα προβλήματα την περίοδο της κρίσης, είτε λόγω των πολιτικών λιτότητας είτε λόγω της συρρίκνωσης του εισοδήματός τους. Είναι δεδομένο πως οι ρυθμίσεις οφειλών προς τα ασφαλιστικά Ταμεία, προς την Εφορία, προς τους ΟΤΑ είναι μέτρα κοινωνικής ανακούφισης.
Έχουμε περιγράψει πολλές φορές την κατάσταση στην οποία παραλάβαμε το ασφαλιστικό σύστημα στις αρχές του 2015, που ήταν μια κατάσταση απόλυτης κατάρρευσης του ασφαλιστικού συστήματος. Η προηγούμενη Κυβέρνηση παρέδωσε ένα ασφαλιστικό σύστημα υπερχρεωμένο, είχε ένα έλλειμμα πάνω από 1,1 δις ευρώ. Παρέδωσε αυτό το έλλειμμα ενώ είχε προχωρήσει σε 12 οριζόντιες διαδοχικές περικοπές των συντάξεων και, ταυτόχρονα, αφήνοντας 400.000 απλήρωτες εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Το ασφαλιστικό ήταν προβληματικό και στη διάρθρωσή του: είχε άπειρους κανόνες υπολογισμού των εισφορών και των συντάξεων, ήταν ένα πολυδαίδαλο σύστημα, κατακερματισμένο, με πολλές πελατειακές ρυθμίσεις, δεν υπήρχε διαφάνεια, δεν υπήρχε δικαιοσύνη στις ρυθμίσεις του.
Το ’16 προχωρήσαμε σε μια μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση η οποία έθεσε για πρώτη φορά κανόνες διαφανείς και δίκαιους. Διαφανείς, διότι υπάρχει ένας κανόνας για όλους σαφής, για να υπολογίζονται οι εισφορές και να υπολογίζονται οι συντάξεις. Και δίκαιους, διότι αυτός ο κανόνας ισχύει για όλους και ταυτόχρονα εισφοροδοτεί τους ασφαλισμένους στη βάση των πραγματικών τους οικονομικών δυνατοτήτων και όχι στη βάση υποτιθέμενων οικονομικών δυνατοτήτων, όπως έκανε προηγούμενα το σύστημα με τις ασφαλιστικές κλάσεις.
Από το 2017 και έπειτα, οι ασφαλισμένοι πληρώνουν στη βάση των πραγματικών τους εισοδημάτων. Και φάνηκε αυτή η μεγάλη αλλαγή διότι από το 2017, το 88% περίπου των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων, των αγροτών, πληρώνει λιγότερα από ό,τι με το προηγούμενο σύστημα και, με τις μειώσεις των εισφορών που κάναμε από 1/1/2019, πλέον το σύνολο των ασφαλισμένων έχει ελαφρυνθεί σε σχέση με το προηγούμενο σύστημα και αυτό φαίνεται και στη συνέπεια των πληρωμών τους.
Επομένως, με αυτό το νομοσχέδιο ερχόμαστε να δώσουμε στην πραγματικότητα τη δυνατότητα σε 1.300.000 οφειλέτες να κλείσουν οριστικά με τις πληγές του παρελθόντος, να βάλουν ένα οριστικό τέλος στα βάρη του παρελθόντος.
Αφού πια έχουμε θέσει το σύστημα σε μια σωστή τροχιά, χάρις στην καλή του πορεία εξασφαλίσαμε και την μη περικοπή των συντάξεων, εξασφαλίσαμε τις αυξήσεις που ξεκινήσαμε να δίνουμε στους συνταξιούχους από 1/1/2019, και πλέον δίνουμε μέσω του νομοσχεδίου τη δυνατότητα να τελειώσουν οι ασφαλισμένοι και με τα προβλήματα του παρελθόντος, τα χρέη τους, δηλαδή, στο ασφαλιστικό. Είτε γιατί το προηγούμενο σύστημα τους εισφοροδοτούσε όχι στη βάση των πραγματικών τους δυνατοτήτων αλλά στη βάση των υποτιθέμενων δυνατοτήτων που όριζαν οι ασφαλιστικές κλάσεις, είτε γιατί βρέθηκαν σε πραγματική αδυναμία πληρωμής ιδίως την περίοδο της κρίσης.
Το καινοτόμο στοιχείο που περιλαμβάνει η ρύθμιση των οφειλών προς τα ασφαλιστικά Ταμεία, το πραγματικά καινοτόμο στοιχείο που δεν υπήρχε σε καμία άλλη ρύθμιση στο παρελθόν, είναι το κούρεμα της βασικής οφειλής. Θα προκύψει από επανυπολογισμό της οφειλής του ασφαλισμένου, η οποία έχει δημιουργηθεί από το 2002 και μετά, στη βάση της κατώτατης εισφοράς που ορίζει ο νέος ασφαλιστικός νόμος. Δηλαδή, στην πραγματικότητα ο ασφαλισμένος θα οφείλει περίπου 160 ευρώ το μήνα, όσο είναι η ελάχιστη εισφορά που ορίζει ο Νόμος 4387/2016. Δεύτερο βήμα, θα υπάρχει κούρεμα προσαυξήσεων κατά 85%.
Με τα δυο αυτά βήματα: το κούρεμα της βασικής οφειλής, και το κούρεμα των προσαυξήσεων, θα προκύπτει μια νέα οφειλή, μειωμένη μεσοσταθμικά κατά 65%, που θα μπορεί να εξοφλείται σε έως 120 δόσεις, με ελάχιστο ποσό δόσεων τα 50 ευρώ. Όλες οι οφειλές οι οποίες δημιουργήθηκαν μέχρι τα τέλη του ’18, μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση.
Στη ρύθμιση εντάσσονται επίσης οι εργοδοτικές οφειλές, δηλαδή οι οφειλές των επιχειρήσεων των εργοδοτών από την απασχόληση των μισθωτών τους. Ειδικά για τις οφειλές των επιχειρήσεων, αυτό που προβλέπει η ρύθμιση είναι ότι θα υπάρχει διαγραφή προσαυξήσεων κατά 100% αν κάνουν εφ’ άπαξ εξόφληση και 50% κούρεμα προσαυξήσεων αν κάνουν εξόφληση σε δόσεις. Και πάλι ελάχιστο ποσό δόσης οριζονται τα 50 ευρώ και ο αριθμός των δόσεων θα φτάνει τις 120.
Ειδικά για τους αγρότες, η ρύθμιση προβλέπει ότι θα υπάρχει διαγραφή προσαυξήσεων κατά 100%, και πάλι σε 120 δόσεις, με ελάχιστο ποσό δόσης τα 30 ευρώ.
Η αίτηση για υπαγωγή στη ρύθμιση θα μπορεί να υποβληθεί μέχρι 30 Σεπτεμβρίου του 2019 και η διαδικασία της αίτησης για υπαγωγή στη ρύθμιση θα γίνεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας στον ΕΦΚΑ, η οποία θα ανοίξει αμέσως μετά τη δημοσίευσή του νόμου σε ΦΕΚ.
Η ρύθμιση αυτή θα έχει ένα πολύ μεγάλο ευεργέτημα για περίπου 80.000 εγκλωβισμένους ασφαλισμένους, οι οποίοι έχουν συμπληρώσει τις άλλες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αλλά επειδή έχουν μια οφειλή προς τα ασφαλιστικά Ταμεία δεν μπορούν να λάβουν σύνταξη. Οι άνθρωποι αυτοί θα μπορέσουν αμέσως να λάβουν σύνταξη και μέσα από μια μικρή παρακράτηση που θα γίνεται στη σύνταξή τους και πάλι σε έως 120 δόσεις, να τελειώσουν και με την οφειλή τους.
Ειδικά για τους αγρότες, αλλάζουμε το όριο της οφειλής προς το ευνοϊκότερο: η οφειλή που μπορεί να έχει ένας αγρότης σήμερα είναι 4.000 ευρώ για να μπορέσει να πάρει σύνταξη. Αυτό αυξάνεται στις 6.000 ευρώ για όσους μπουν στη ρύθμιση, προκειμένου να καλυφθούν περισσότεροι και να είμαστε βέβαιοι ότι και οι αγρότες που είναι εγκλωβισμένοι και δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, θα μπορέσουν να λάβουν σύνταξη.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει εξαιρετικά σημαντικές ρυθμίσεις για τις συντάξεις χηρείας. Ικανοποιούμε πλήρως τα αιτήματά των δικαιούχων σύνταξης χηρείας όπως αυτά έχουν εκφραστεί το τελευταίο χρονικό διάστημα, δηλαδή καταργούμε τα ηλικιακά όρια στις συντάξεις χηρείας, αυξάνουμε το ποσό της σύνταξης χηρείας από το 50% στο 70%, τα παιδιά του θανόντος θα συνεχίζουν να λαμβάνουν τη σύνταξη χηρείας που τους αναλογεί μέχρι τα 24 έτη, θα συνεχίσουν να έχουν ασφαλιστική ικανότητα μέχρι τα 35 έτη της ηλικίας τους, αλλάζουμε την ελάχιστη χρονική διάρκεια γάμου για να δικαιούται κανείς σύνταξη χηρείας από τα 5 στα 3 έτη.
Υπάρχουν, επίσης, στο νομοσχέδιο σημαντικές εργασιακές ρυθμίσεις: για πρώτη φορά θεσπίζουμε στην ελληνική έννομη τάξη το βάσιμο λόγο για τις απολύσεις. Στην πραγματικότητα, για πρώτη φορά θεσπίζεται στην ελληνική αγορά εργασίας ότι οι απολύσεις θα πρέπει να είναι αιτιολογημένες, να δικαιολογούνται από βάσιμο λόγο προκειμένου να μπορεί να είναι έγκυρη μια απόλυση.
Αν δεν υπάρχει βάσιμος λόγος που να συνδέεται είτε με την ικανότητα του εργαζόμενου είτε με τις ανάγκες της επιχείρησης, η απόλυση θεωρείται άκυρη και ο εργαζόμενος θα μπορεί να έχει δικαίωμα επαναπρόσληψης και να λαμβάνει τους μισθούς υπερημερίας που του οφείλει ο εργοδότης για όλο αυτό το χρονικό διάστημα.
Όπως νομίζω είναι κατανοητό, πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που ακουμπά πραγματικά την καθημερινότητα εκατομμυρίων χιλιάδων συμπολιτών μας. Στοχεύει πολύ συγκεκριμένα προβλήματα και δίνει μεγάλη ανάσα στους ανθρώπους. Θεωρώ πως είναι ένα νομοσχέδιο πραγματική ανακούφιση για τους ανθρώπους του μόχθου αυτού του τόπου.
Σας ευχαριστώ πολύ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΝΕΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ 120 ΔΟΣΕΩΝ
| ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ π. ΟΑΕΕ | ||
| ΠΑΛΑΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ | ΝΕΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ | ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΙΩΣΗΣ |
| 24.400€ | 8.150€ | 66,6% |
| 33.600€ | 11.050€ | 67,1% |
| 52.200€ | 16.800€ | 67,8% |
| 69.000€ | 21.100€ | 69,4% |
| ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ π. ΕΤΑΑ | ||
| ΠΑΛΑΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ | ΝΕΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ | ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΙΩΣΗΣ |
| 35.400€ | 11.300€ | 66,6% |
| 49.000€ | 15.400€ | 68,5% |
| 63.400€ | 19.600€ | 69,1% |
| 78.700€ | 23.900€ | 69,6% |
